چالش اخلاقی پیرامون استفاده پلیس دالاس از ربات برای کشتن معترضان

در جریان اعتراضات اخیر در شهر دالاس ایالات متحده پلیس این شهر از یک ربات بمب گذاری شده برای کشتن یکی از مظنونان و معترضان استفاده کرد. تصمیم گیری برای استفاده از این ربات مسلح شده به مواد منفجره بعد از ساعت ها بحث و تبادل نظر اتخاذ شد. اما در نهایت رئیس پلیس این شهر با این توجیه که هرگونه گزینه دیگری ماموران پلیس را در خطر جدی قرار میداد، این تصمیم را توجیه کرد.

به گزارش «تابناک» استفاده پلیس از ربات برای کشتن معترضان در شهر دالاس از روز گذشته تا کنون منجر به پدید آمدن مباحث و جدل های زیادی در مورد استفاده از تکنولوژی های جدید برای مقاصد نظامی و در این گونه شرایط شده است. هرچند استفاده از ربات ها در ماموریت های نظامی چیز جدیدی نیست، اما این برای اولین بار است که پلیس برای کشتن مظنونان یک حادثه از تکنولوژی ربات ها استفاده کرده است.

در حالی که ربات ها روز به روز پیشرفته تر، هوشمند تر و کاملا مستقل تر از عاملان انسانی میشوند، اینگونه استفاده از ربات ها منجر به دمیدن در آتش بحث و جدل های اخلاقی و قانونی در مورد استفاده از آنها در میان نهاد های قانونی و قضایی شده است.

در این باره «جی استنلی» تحلیل گر ارشد سیاست گذاری در ACLU میگوید: به عنوان یک مسئله قانونی، انتخاب استفاده از یک سلاح در شرایط مهلک و خطرساز هیچ منافاتی با قانون ندارد اما منوط به این مسئله است که آیا یک فرد تهدید جدی برای سایرین تلقی میشود و یا آنکه استفاده از خشونت در آن شرایط خاص منطق و عقلانی است یا نه.

اما وی بر این باور است که استفاده ساده و نسبتا ایمن از ربات هایی که قادر به کشتن افراد هستند به معنی این است که در آینده میتوان از آنها سوء استفاده کرد: استفاده از ابزارهای کنترل از راه دور باید به شدت تحت کنترل باشد و تنها در شرایط خاص و استثنایی مجاز باشد.

همچنین «الیزابت جو» استاد حقوق دانشگاه کالیفرنیا دیویس نیز در این موضوع با استنلی هم عقیده است و میگوید تنها به این دلیل که یک موضوع قانونی است به معنای آن نیست که میتوان آن را به کار بست. وی اشاره میکند: آیا میتوانیم به استفاده از یک ربات که هدف آن کشتن یا آسیب رسانی جدی فیزیکی به یک شخص است – در شرایطی که گزینه جایگزین دیگری وجود نداشته باشد – اقدام کنیم؟ شاید در دالاس چاره ای جز این نبوده است اما این موضوعی است که پلیس باید در آینده و در مورد استفاده از ربات ها به شدت آن را مورد توجه قرار دهد.

خانم جو بر این باور است که لوایح الحاقی در آینده باید دقیقا شرایطی را که پلیس در آنها مجاز به استفاده از این گونه ابزارها است مشخص کنند و قضات نیز به دقت شواهد را بررسی کنند تا از مجوز استفاده از یک چنین ابزارهایی در آن شرایط خاص اطمینان حاصل نمایند.

اما جو نیز بر این باور است که استفاده پلیس از ربات ها در چنین شرایطی – همانند آنچه در دالاس اتفاق افتاد – گریز ناپذیر و قابل درک است. استفاده از ربات ها در این شرایط منجر به جلوگیری از زخمی شدن و یا حتی مرگ افراد پلیس میشود. اما این تکنولوژی جدیدی است که بسیاری از مسائل اخلاقی و قانونی را به دنبال خود می آورد. به ویژه از آن روی که ربات ها روز به روز پیچیده تر و پیشرفته تر میشوند.

این در حالی است که ربات های پیچیده تر و پیشرفته تر به معنی نمونه های بیشتر خودکار و اغلب مستقل از عاملان انسانی هستند. استفاده از این ربات ها یک چالش جدی تر به همراه دارد و آن این که تصمیم گیری برای اقدام به خشونت و استفاده از ابزارهای مهلک به عهده عاملان کاملا غیر انسانی می افتد.

«تام فراست» مدیر عامل شرکت Endeavor Robotics سازنده ربات هایی که نمونه های آن در ماجرای بمب گذاری بوستون مورد استفاده قرار گرفته است میگوید: فکر میکنم این روش جدید یک روش ابتکاری برای استفاده از ربات ها است. اگر شما یک ربات را به این شیوه مورد استفاده قرار دهید و این ربات مجهز به یک سلاح نیز باشد، گزینه نهایی این است که یک عامل انسانی در نهایت فرایند تصمیم گیری را کنترل کند. ربات نمیتواند و نباید خود تصمیم نهایی را بگیرد. بلکه یک عامل انسانی تصمیم گیری میکند.

همچنین «پیتر سینگر» متخصص تکنولوژی های نظامی در New America Foundation در یک پیام توییتری گفته است که به اعتقاد او این اولین نمونه بارز استفاده پلیس از یک ربات برای کشتن یک انسان است.

همین موضوع باعث شده است که اکنون بسیاری از رسانه ها و متخصصان برای اولین بار و به شکل جدی با مساله کشته شدن یک انسان در یک درگیری تمام عیار به دست یک ربات مواجه شوند. مساله ای که اگر تا به امروز در حد فرضیه بوده است، اکنون به یک واقعیت اساسی و سوال برانگیز تبدیل شده.