آنچه «استاکس نت» با جنگ و مفهوم جنگ کرد / به عصر «پسا استاکس نت» خوش آمدید!

حمله سایبری مشهور «استاکس نت» به ایران از سوی بسیاری از تحلیلگران و متخصصان نظامی و امنیتی به عنوان یک جایگزین مطرح بود. جایگزینی برای رژیم اسرائیل به جای بمباران تاسیسات هسته ای ایران. این استفاده از جنگ افزار سایبری شروع یک دوره جدید در عرصه امنیت و جنگ بود. شروعی برای آنکه کشورها عملا به شکل مداوم در حال جنگ، ولی در سطح پایین و نرم باشند.

به گزارش «تابناک» استراتژیست های نظامی هنوز با مفهوم جنگ سایبری به شکل کامل کنار نیامده اند که دلیل اصلی آن همپوشانی است که این مفهوم با برخی مفاهیم دیگر از جمله جاسوسی سایبری دارد. اما این مفهوم به تدریج در حال پیدا کردن مرزهای خود است و تبدیل به یک حوزه جدید در مطالعات امنیتی شده است.

«کنت گیرز» سفیر مکرز سایبری ناتو و مقام ارشد شورای آتلانتیک مثال جالبی در این باره میزند و میگوید: نیروی هوایی در مدت یک شب میتواند تصمیم گرفته و اقدام به بمباران یک هدف کنند. اما همین اتفاق در مورد جنگ سایبری و هک صادق نیست. شما باید تصمیم بگیرید که ظرف یکسال آینده با چه کسی وارد منارعه خواهید شد، چه زمانی این اتفاق می افتد و تا چه حد میخواهید در عمق سیستم ها نفوذ کنید.

به گفته گیرز از آنجایی که تصمیم و اقدام به جنگ سایبری یک شبه نمیتواند صورت بگیرد، پس بهتر آن است که در زمان صلح اقدامات بیشتری برای هک کردن داشته باشید.

در واقع بعد از استاکس نت دوره ای در عرصخ روابط امنیتی آغاز شده است که جنگ را تبدیل به یک موضوع مداوم و همیشگی کرده است، موضوعی که حتی در زمان صلح نیز در جریان است. استاکس نت بعد از خود دکترین جدید را در حوزه امنیتی شکل داده است که به همراه خود مفاهیم و پدیده های جدید را به قلمرو استراتژی نظامی آورده.

به گفته گیرز همین دکترین در مورد بدافزار دیگری به نام BlackEnergy نیز قابل پیاده سازی است. بد افزاری که خدف اصلی آن سیستم ها و زیر ساخت های توزیع برق است و جدیدترین و جدی ترین کاربرد آن را همین چند ماه قبل در کشور اوکراین شاهد بودیم و منجر به قطعی چند ساعته برق در قسمت شرقی این کشور شد.

هرچند بسیاری بر این باور هستند که این بد افزار ساخت کشور روسیه است و مسئولیت ماجرای اوکراین نیز مستقیما بر گردن کرملین، اما اثبات این موضوع بسیار دشوار است و این یکی دیگر از مسائل و چالش های جدید پدید آمده در عصر پسا استاکس نت است. به تعبیر جالب گیرز «کدها و بد افزارها هرگز یونیفرم به تن نمیکنند».

شاید از همین روی است که متخصصان حوزه حقوق بین المل به دنبال تدوین چارچوبی برای یک کنواسیون ژنو در عرصه جنگ سایبری هستند. همین چندی قبل ناتو رسما جنگ سایبری را وارد حوزه های تعریق شده جنگ کرد که معنی آن اقدام دسته جمعی همه اعضای ناتو علیه مهاجم سایبری است. اقدام و تصمیمی که تبعات آن البته بسیار فراتر از این ها خواهد رفت.

استاکس نت بر اساس شواهد موجود که تعداد آنها کم هم نیست محصول مشترکی از رژیم اسرائیل و ایالات متحده و نام کد آن نیز Olympic Games بود. رژیم اسرائیل هرگز مسئولیت حمله به ایران با این بد افزار را نپذیرفت. اما «بن اسرائیل» متخصص اسرائیلی مشغول در IDF بر این باور است که بعد از استاکس نت اسرائیل باید همواره و بیش از گذشته آماده باشد.

همین موضوع به خوبی نشان میدهد که استاکس نت شروع دوره جدیدی است که تمامی مفاهیم قبل از خود را به کلی دگرگون کرده و اکنون استراتژی ها و دکترین های عصر پسا استاکس نت کاملا متفاوت با همه آن چیزی است که پیش از این وجود داشته است.