نامزدی با طعم روانپریشی

به گزارش تابناک؛ انتشار پیام هایی در فضای مجازی با این مضمون که برخی دختران جوان با حضور در بهشت زهرا و مقبره شهدا با آن ها «پیوند روحی» برقرار می کنند؛ دستمایه خط خبری برخی رسانه های خارجی قرار گرفت؛ گذشته از آن که این موضوع خود به شکلی ویژه و گسترده در فضای مجازی بازتاب یافت و واکنش های مختلفی به آن صورت گرفت.
گروهی از «نامزدی با شهدا» سخن به میان آورده و برخی حتی از تجربه ها و مشاهدات خود در این زمینه نوشتند. صفحاتی هم در فضای مجازی در همین ارتباط پرببینده و داغ شد.
این پدیده را نخستین‌ بار روزنامه نگاری در اواسط آبان‌ماه امسال در صفحه توئیتر خود مطرح کرد. وی همچنین فهرستی از کسانی انتشار داد که در صفحات خود از نامزدی یا پیوند با شهدا رونمایی کرده اند. اقدام این روزنامه نگار البته که با واکنش های متعددی در فضای مجازی مواجه شد و گروهی این توئیت را «توهین» به «مقام والای شهدا» و «ارزش‌ها» خواندند.
همچنان که اشاره شد بسیاری در صفحات شخصی خود درباره این موضوع اظهارنظرهایی کردند و حتی آن را با «جهاد نکاح» داعشی ها مقایسه و محکوم کردند. «شستشوی مغزی»، «مرده‌پرستی»، «مسخره‌بازی»، «راه‌انداختن مضحکه» و ... نیز دیگر توصیفاتی بود که از این پدیده صورت گرفت.
نسبت دادن این پدیده به برخی دختران بسیجی در فضای مجازی سبب شد تا رئیس بسیج جامعه زنان به سرعت واکنش نشان دهد. «مینو اصلانی» در گفت و گو با یکی از خبرگزاری ها، نامزدی و ازدواج این افراد با شهدا را از نظر عقلی غیر قابل قبول و بسیار عجیب توصیف و عنوان کرد این حرکت با هیچ عقل سلیمی جور در نمی آید.
اصلانی گفت این افراد دچار نوعی روان پریشی هستند و باید روانشناسان برای موشکافی این مساله وارد شوند چرا که این موضوع هیچ ارتباطی با فرهنگ شهادت و شهید ندارد و هر کسی می شنود تعجب می کند.
رئیس بسیج جامعه زنان تصریح کرد: معتقدم این موضوع یک موضوع ارزشی و پیروی از شهید نیست و ممکن است، این افراد دچار یک سری اختلالات در اعتقادات و باورهایشان باشند و تاکید می‌کنم این موضوع با عقلانیت همخوانی ندارد. ما در این موضوع با دو کلیدواژه مواجهیم؛ کلید واژه‌های «شهید» و «نامزد» که این دو اصلا با هم همخوانی ندارند و مرتبط نیستند، از همین‌رو معتقدم این موضوعات نمی‌تواند، برگرفته از وضعیت عادی یک فرد باشد.
انعکاس این مساله در فضای مجازی که حتی خوراکی خبری برای برخی رسانه های فارسی زبان خارجی فراهم ساخت بهانه ای شد برای گفت وگو با «مجید صفارنیا» که از منظری روانشاسانه به تبیین این پدیده پرداخت.
به گفته صفارنیا، برای ازدواج کارکردهایی وجود دارد نظیر کارکرد والدینی که مبتنی بر فرزندآوری است، کارکرد جنسی که مبنی بر رضایت امیال غریزی و جنسی است، کارکرد عاطفی که مبنی بر این است که زن و شوهر یکدیگر را دوست داشته باشند، کارکرد خانوادگی تا زوج استقلال پیدا کرده و با خانواده تعامل برقرار کنند. بنابراین ازدواجی که در شرع، سنت، عرف و مذهب ما وجود دارد دارای استانداردها و آیین هایی نظیر هم کفو بودن، نزدیکی عقیدتی و... است. وقتی صحبت از این می شود که خانمی نامزد شهیدی می شود به نظر می رسد که این ازدواج هیچ کارکرد صحیح و درستی نداشته باشد و در واقع می تواند با خود نوعی تجرد و تنهایی را ترویج کند.
این روانشناس افزود: فردی که به این سمت می رود افسرده است و به اصطلاح در فضاهای غیرواقعی قرار دارد و تحت تاثیر توهمات و خیالات ذهنی خودش است. برای مثال زندگی نامه یک شهید یا یک بسیجی می تواند افکار ذهنی این فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد و در نهایت هیچ یک از کارکردهای این زندگی برایش رقم نخورد. از نگاه این کارشناس روانشناسی «قطعا این افراد دچار مشکلات روانی خاصی هستند که جنبه بالینی دارد و باید درمان بشوند.»
صفارنیا اظهار داشت: این رفتارها رفتار سالم و منطقی نیست بلکه در واقع نوعی عزلت گزینی به شمار می رود و به نحوی فرار از واقعیت محسوب می شود.
از نگاه وی و در نهایت باید گفت زیاده روی در هر نوع حرکتی و پیگیری افکار افراطی در آن زمینه ها منجر به شکست است. این امر در مورد مدعیان ازدواج با شهدا هم صادق است. رفتار آنها از سوی جامعه نه تنها پذیرفته شده نیست بلکه به عنوان یک رفتار غیر عقلانی هم محسوب می شود و حتی برچسب روان پریشی و افسردگی هم می خورد.
داغ شدن این موضوع در برخی رسانه ها سبب شد تا کارشناسان دیگری نیز به اظهارنظر در این ارتباط بپردازند. از جمله «شیرین ملکان» روانپزشک نیز در گفت و گو با یکی از تارنماهای خبری- تحلیلی بیان داشت: گاهی رؤیای صادقه یا احساسات شدید قلبی می‌تواند تصاویری را برای افراد ایجاد کند و این تصاویر باعث ادامه زندگی بهتر و قوت قلبشان شود. عده‌ای از مذهبیون نوعی رابطه روحی با شهدا دارند، درباره آنها کتاب می‌خوانند، به خانواده آنها مراجعه می‌کنند، به وسایل آنها دسترسی می‌یابند و با این ارتباط‌ها برای خود تصویرسازی می‌کنند و با شهید ارتباط روحی می‌گیرند، اما اگر این ارتباط منجر به این شود که فرد خود را همسر یا نامزد کسی که شهید شده اعلام کند، قطعا زیاده‌روی است و فرد باید برای درمان خود سریع اقدام کند.