آزمون کنکور امسال برگزار شد اما تب و تاب آن هنوز فروکش نکرده است و چشم امید داوطلبان و خانواده ها به کسب رتبه های بالا و پذیرش در دانشگاه های دولتی و البته کم هزینه دوخته شده است.
به گزارش آی تابناک : کنکور نه تنها سنگ محکی برای سنجش سطح علم و دانش داوطلبان ورود به دانشگاه است بلکه تعیین تکلیفی است بر کرسی های رایگان دانشگاه ها. داوطلبان کنکور نیز به امید دستیابی به یکی از این صندلی ها همه تلاش خود را به کار می بندند.
اما پذیرش دانشجویان در دانشگاه های آزاد، دوره های شبانه، غیرانتقاعی، پیام نور و پردیس های دانشگاهی بخش دولتی، امکان ورود به دانشگاه را برای آن دسته از داوطلبانی که رتبه هایشان به کسب صندلی های رایگان دانشگاه دولتی نمی رسد، افزایش داده است. البته این امکان را باید در کنار پرداخت شهریه سنجید که اکنون دغدغه بسیاری از دانشجویان و خانواده ها است.
ورود آموزش عالی دولتی به موضوع دریافت شهریه از دانشجویان، افزایش ظرفیت دوره های پولی دانشگاه های دولتی و عدم افزایش سهم آموزش عالی رایگان طی سال ها، موافقت و مخالفت های بسیاری در پی داشته است. منتقدان پولی شدن و دریافت هزینه در برخی دانشگاه ها، معتقدند دانشگاه های دولتی نباید به دنبال توسعه نوبت های شبانه و پردیس های بین المللی باشند چراکه چنین واحدهایی تنها به قشر مرفه جامعه اختصاص یافته و موضوع عدالت آموزشی را به حاشیه می راند.
اعتراض این گروه به اینجا ختم نشده و عنوان می کنند که دانشگاه های دولتی باید رسالت خود در امر آموزش را حفظ کرده و تنها به دنبال تکمیل ظرفیت های روزانه خود باشند چرا که حرکت به سوی پولی شدن باعث جذب دانشجویان کم استعداد با سطح علمی پایین تر خواهد شد.
در این زمینه «محمدحسین طیرانی» نایب رئیس اتحادیه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، «اسدالله عباسی» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و «غلامرضا صدیق اورعی» جامعه شناس و استادیار دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا به بررسی پیامدهای این چالش اشاره کردند.
** دفاع از آموزش عالی دولتی
به رغم همه انتقادات نسبت به پولی شدن دانشگاه ها، شماری از مسئولان آموزش عالی کشور حرکت دانشگاه های دولتی به سوی پولی شدن را رد کرده و آن را بزرگنمایی عنوان می کنند. به گفته این گروه، دانشگاه های دولتی به هیچ وجه دنبال جذب دانشجوی شهریه پردازِ بی کیفیت نبوده اند و پردیس های بین المللی نیز به دنبال جذب دانشجویان خارجی هستند.
این در حالی است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری عنوان می کند که پردیس های پولی دانشگاه ها به دلیل ظرفیت بالای دانشگاه ها در دوره های بدون شهریه و روزانه، تعدیل خواهند شد و این وزارتخانه به دنبال یافتن راهکار قانونی برای این است تا پردیس های پولی به ماموریت اصلی خود بازگردند.
** ورود آموزش عالی به خانه ها با آموزش خصوصی
طیرانی در موافقت با پرداخت هزینه تحصیل با دانشجو، عنوان کرد: این امر در بزرگ ترین دانشگاه های جهان مرسوم بوده چرا که دولت امکان پرداخت هزینه تحصیل همه دانشجویان و دانشگاه ها را ندارد.
به گفته وی، آموزش عالی خصوصی، امکان دسترسی به این سطح از آموزش را به همه خانه ها آورده و دسترسی به آن تسهیل شده است.
این استاد دانشگاه افزود: دانشگاه های دولتی دارای قداستی هستند که باید همه توان آن ها صرف پرورش جوانان با استعداد شود. در کنار این ها نیز دولت و وزارت علوم نیز باید بودجه مورد نیاز این دانشگاه ها را تامین کنند.
** انحراف دانشگاه دولتی از رسالت اصلی در نخبه پروری
پس از انقلاب اسلامی رایگان نگاه داشتن آموزش عالی در کشور در برنامه ریزی و سیاست گذاری های آموزشی کشور همواره مورد نظر بوده است اما در سال های اخیر شاهد تاسیس و رشد مراکز علمی و آموزشی تحت عناوین گوناگونی چون پردیس های دانشگاهی یا افزایش ظرفیت دوره های شبانه و پیام نور بوده ایم. از سویی دیگر افزایش هزینه های تحصیل در دانشگاه های خصوصی نیز امکان عدالت آموزشی و دسترسی همه اقشار به آموزش عالی را با چالش هایی روبه رو ساخته است.
تابعیت دانشگاه ها از نظریات سرمایه گذاران و وابستگی آنان به مراکز دیگر قدرت و ثروت، رسالت اصلی این مراکز که همانا علم گستری است را با اخلال روبه رو می سازد. به باور منتقدان خصوصی سازی دانشگاه منجر به حذف رشته های غیراقتصادی و به حاشیه راندن پژوهش در رشته های نظری می شود.
در این باره عباسی به عنوان عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت وگو با خبرنگار ایرنا ضمن اشاره به اینکه وجود دانشگاه های دولتی و غیردولتی در همه جا مرسوم است، عنوان کرد: به دلیل پاسخگو نبودن کرسی های دانشگاهی به حجم تقاضاها، دانشگاه های غیردولتی متناسب با استانداردهای آموزشی تاسیس شد. اما اینکه دانشگاه های دولتی با پردیس ها یا افزایش ظرفیت پذیرش در دوره های پولی خود به دنبال دریافت شهریه از دانشجویان باشند، به نوعی دورکردن یا مانع ایجاد کردن در مسیر فعالیت های دانشگاه های غیردولتی محسوب می شود.
به گفته وی، سرمایه گذاری در بخش آموزش عالی از سوی دانشگاه های دولتی، اقدام مناسبی به نظر نمی آید چرا که ماموریت اصلی و مهم این دانشگاه ها نخبه پروری و تربیت نخبگان است. گسترش جذب دانشجویان در دانشگاه های پولی دولتی، همچنین دانشگاه های غیردولتی را نیز از مسیر اصلی خود خارج ساخته و آن ها در پذیرش دانشجو دچار چالش می سازد.
عباسی همچنین با اشاره به استفاده دانشگاه های دولتی از امکانات دولتی، افزود: استفاده دانشگاه های دولتی از امکانات و بودجه دولتی در جایی که از دانشجو شهریه های بالا دریافت می کنند با دانشگاه های غیردولتی که چنین امکانی را ندارند در تغایر قرار می گیرد.
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پایان از لزوم نظارت و مدیریت دقیق در آموزش عالی سخن گفت و تاکید کرد که نباید نظام آموزش عالی دستخوش اقداماتی شود که رسالت دانشگاه های دولتی از مسیر اصلی خود منحرف شود.
** آموزش مازاد و کاهش کیفیت تحصیل؛ دو چالش پولی شدن دانشگاه ها
اورعی نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به واکاوی ریشه های تاریخی و مردمی این چالش پرداخت و گفت: نیاز جامعه به آموزش عالی از اصلی ترین و مهمترین مواردی است که باید در هر جامعه ای در تناسب و تعادل سایر متغیرهایی چون نیروی انسانی متخصص مورد نیاز و اشغال قرار گیرد. آموزش مضاعف و نامتعادل از اصلی ترین آفت های آموزش عالی در هر جامعه ای به شمار می رود.
وی معتقد است: آموزش عالی به دنبال تربیت افرادی با مهارت های سطح بالا در جامعه است. آموزش عالی دارای ریشه های اجتماعی است. پیشترها تبلیغ برای درس خواندن با هدف دستیابی به مشاغل رده بالا و کسب جایگاه اجتماعی شوق افراد برای دستیابی به تحصیلات عالی را افزایش داد. همه خانواده ها به امید اینکه روزی فرزندشان به دانشگاه برود، تلاش خود را به این هدف معطوف ساختند و مسابقه ای به نام کنکور این شوق و اشتیاق را تشدید کرد.
این استادیار دانشگاه با اشاره به اینکه سیاستگذاری ها در حوزه آموزش عالی نیز مطابق با خواست مردم حرکت و بسترهای لازم را برای دستیابی هرچه بیشتر افراد به این سطح از آموزش فراهم کرد، افزود: پیشرفت این شرایط در حالی به سرعت انجام می گرفت که تناسب، تعادل و عدالت به گوشه ای رانده شد. کنکور غول بزرگی شد که هدف نهایی دانش آموزان و خانواده ها شد.
این جامعه شناس، افزون بر تقاضا، تامین منابع مالی در نظام آموزش عالی را دیگر عامل توسعه این حوزه دانست و گفت: حساب و کتاب بر سر اینکه تربیت و فارغ التحصیلی هر دانشجو چقدر برای سیستم آب می خورد، باعث شد تا مسئولان این حوزه با هدف رفع چالش های مالی خود، از دانشجویان پول دریافت کنند. این دو عامل عمده یعنی تقاضا و تامین منابع مالی در شکل گیری دانشگاه های غیردولتی، دوره های شبانه، غیرانتقاعی و پیام نور نقش زیادی داشتند.
اورعی در باره پیامدهای این موضوع نیز به ایرنا گفت: در دسترس بودن چیزی باعث بی ارزش شدن آن می شود. زمانی که آموزش نیز اضافه و ورود به دانشگاه تسهیل شد، کیفیت نیز خواه ناخواه کاهش خواهد یافت. در شرایطی که دانشجو هزینه های سنگین برای تحصیل می پردازد امکان اخراج یا درخواست افزایش سطح کیفی تحصیل نیز وجود ندارد.
وی معتقد است: در چنین شرایطی استادان نیز به اندازه استعداد دانشجویان به آنان خواهند آموخت. بی انگیزگی و علاقه مند نبودن دانشجویان به یادگیری و مطالعه های عمیق ریشه در سهولت و در دسترس بودن سطح آموزش عالی دارد. حل این چالش نیز راهی جز ارزشمندسازی و بهینه سازی آموزش عالی ندارد.
منبع : ایرنا
روی خط سایت ها
ارسال نظر
فیلم
جدیدترین اخبار