تماشا کنید: چرا گل آفتاب گردان همواره روی به خورشید دارد؟

گل‌های آفتاب گردان نه تنها خود شباهت زیادی به خورشید دارند، بلکه یکی از عجیب ترین رفتارهای آنها این است که روی این گل‌ها مدام به سمت خورشید است و از همین روی نام آفتاب گردان بر روی آنها گذاشته شده است. اما دلیل و چگونگی مکانیزم این رفتار برای یک قرن دانشمندان و محققان را به خود مشغول کرده بود تا آنکه مطالعه اخیر پرده از این راز گل‌های آفتاب گردان برداشته است.

به گزارش «تابناک» مطالعه جدید که روز گذشته در ژورنال علمی Science توسط تیمی تحقیقاتی از دانشگاه UC Davis منتشر شده است برخی از اسرار پشت مکانیزم حرکتی و رفتاری گل‌های آفتاب گردان را نشان میدهد که گویا ارتباط بسیار به ریتم شبانه روزی آنها دارد.

گل های آفتاب گردان در ابتدای روز روی خود را به سمت شرق و رو به خورشید میگیرند و در طول روزها همچنان روی آنها به سمت خورشید است. زمان شب و بعد از غروب خورشید اما این گل ها به تدریج روی خود را مجددا به سمت شرق باز میگردانند تا فردا مجددا روی به خورشید داشته باشند.

دقیقا مشخص است که این گونه های گیاهی بنا به یک دلیل خاص همواره خورشید را دنبال میکنند و مطالعه جدید محققان نشان میدهد که دلیل این موضوع یک نوع خاص از مکانیزم رشد گیاه و همچنین دلیلی مرتبط با جذب حشرات برای گرده افشانی است.

این محققان اقدام به انجام چندین آزمایش مختلف بر روی گل های آفتاب گردان کرده اند. در ابتدا آنها بخشی از این گیاهان را به اجبار از گردیدن به سمت خورشید بازداشته و یا آنها را در محیط های بدون نور مستقیم خورشید قرار داده اند. آزمایش آنها نشان داد که گل هایی که از خورشید محروم شده اند، از میزان حجم و اندازه کمتری نسبت به گل های آفتاب گردانی که مستقیما در معرض خورشید هستند، برخوردار میشوند.

این محققان همچنین بر روی ساقه این گل ها با جوهر علامت گذاری کردند و با فیلم برداری از فرایند رشد آنها متوجه شدند که سمت راست ساقه زمانی که گل روی به خورشید دارد سریع تر از سمت چپ رشد میکند و زمانی که روی گل به سمت غرب باز میگردد سمت چپ ساقه به رشد خود ادامه میدهد.

«استیسی هارمر» استاد بیولوژی گیاهی دانشگاه UC Davis در این مطالعه خاطر نشان کرد است که به نظر در طول روز این گل ها از دو مکانیزم رشد برخوردار هستند: مکانیزم اول فرایند ابتدایی رشد را شامل میشود و دومی از طریق ریتم شبانه روزی ساعت و نور عمل میکند. از آنجایی که یک سمت از ساقه گیاه در روز سریعتر رشد میکند این امر باعث چرخیدن گل میشود.

این محققان همچنین دریافته اند که گل های آفتاب گردانی که توسط خورشید بیشتر گرم میشوند، حشرات بیشتری را به سمت خود جلب میکنند و از این طریق به فرایند گرده افشانی آنها کمک فراوانی میشود. جالب آنکه این گلها حتی زمانی که در معرض نور مصنوعی قرار میگیرند نیز مکانیزم رفتاری مشابهی را از خود نشان میدهند.

این اولین نوع از تحقیقات علمی است که نشان دهنده مکانیزم رفتاری مبتنی بر ساعت و نور در گیاهان است.