کشورهایی که به زباله دان عظیمی تبدیل شده اند

متاسفانه برخی از این زباله‌ها حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد سمی و بسیار خطرناکی هستند که می‌توانند به سلامتی انسان آسیب جدی وارد کند. در ادامه به معرفی کشورهایی می‌پردازیم که بخشی از آن‌‌ها به زباله دان بزرگی تبدیل شده است.

اندونزی

از زمان رعایت استاندارد‌های مشخص در اندونزی، واردات فلزهای اسقاطی منع قانونی ندارد؛ اما واردات غیرقانونی زباله در این کشور یکی از معضلات بزرگ است. این مشکل مقامات مسئول را وادار به وضع قوانین سخت‌گیرانه و محدود برای واردات زباله‌های آلوده کرده است. اگرچه زباله‌‌های وارداتی با عنوان فلزات اسقاطی برای بازیافت از مرزهای اندونزی می‌گذرند، اما مشتریان رسمی این گونه زباله‌ها دریافته‌اند که آن‌ها حاوی زباله‌های دیگری از جمله شن، تکه‌های آسفالت، مواد پلاستیکی و انواع دیگر زباله هستند.

در سال ۲۰۱۲ محموله بزرگی که حاوی ۱۸۰۰ تن زباله‌ آلوده تعلیق‌شده بود، به کشورهایی مثل انگلستان بازگردانده شد و در سال ۲۰۱۱ نیز ۵۱ کانتینر حاوی زباله از سوی این کشور بازگردانده شد. در ضمن جاکارتا، پایتخت اندونزی، نیز سکونتگاه افراد فقیری شده که برای امرارمعاش در میان زباله‌های الکترونیکی به دنبال یافتن قطعات ارزشمند هستند.

کنیا

هر سال میزان زیادی از زباله‌ های الکترونیکی وارد کنیا می‌شود و از سال ۲۰۱۰ پروژه‌ای جهت مدیریت این گونه زباله‌ها در این کشور در حال اجرا است. نایروبی، پایتخت این کشور، نخستین شهر جهان بوده که عملیات بازیافت در آن در مقیاس بسیار گسترده‌ای انجام می‌شود. کارگران این شهر در شرایط ایمن و مناسب به بازیافت وسایل الکترونیکی می‌پردازند که هر سال وارد این کشور می‌شوند و وزن تخمینی آن‌ها به ۱۵ هزار تن می‌رسد.

این وسایل الکترونیکی عمدتا شامل تلفن‌همراه و کامپیوتر می‌شود که غالبا از کشورهایی مانند آمریکا وارد می‌شوند. پرداخت پول به افراد برای بررسی اجناس الکترونیکی، یافتن قطعات ارزشمند از میان آن‌ها و تحویل این قطعات به مراکز جمع‌آوری آن‌ها، بخشی از برنامه‌های بازیافت زباله‌های الکترونیکی در کنیا است.

گینه

در اواخر دهه ۸۰ میلادی، در حدود ۱۵ هزار تن از زباله‌های آمریکا در جزیره کَسا (Kassa island) که فاصله آن با پایتخت گینه در سرزمین اصلی، تنها در حدود ۶٫۵ کیلومتر بود، دفع شد. این زباله‌ها مربوط به سطل‌های زباله شهرداری شهر فیلادلفیا بود و مقادیر زیادی از فلزات سنگین و ماده بسیار سمی و خطرناک دیوکسین نیز در میان آن‌ها وجود داشت.

یک شرکت نروژی وظیفه انتقال و دفع این زباله‌ها را برعهده داشت و آن‌ها را تحت مواد خام جهت تهیه آجرهای ساختمانی وارد کنیا کرد. بوی سمی و متعفن این زباله و از بین رفتن تدریجی گیاهان منطقه موجب واکنش شدید مقامات مسئول گینه و بازگرداندن زباله‌ها به کشور مبدا شد. سرانجام زباله‌ها در زباله‌دانی در آمریکا سوزانده شدند.

هاییتی

گینه تنها کشوری نبود که قربانی زباله‌های خطرناک شهر فیلادلفیا بود. مدتی بعد مقدار زیادی از خاکستر سمی زباله‌سوز‌های این شهر که وزن آن‌ها به ۱۵ هزار تن می‌رسید، از شهر خارج شد و از راهی در دریای کیان (Khian Sea) که به باهاما ختم می‌شد، انتقال داده شد.

اگرچه این زباله‌ها بازگردانده شد؛ اما ۱۴ ماه در کشورهای هندوراس، جمهوری دومینیکن و مجمع‌الجزایر برمودا روی دریا شناور باقی ماند و هیچ کشوری حاضر به انتقال آن‌ها نمی‌شد. سرانجام ۴۰۰۰ تن از زباله‌ها در ساحلی در نزدیک شهر گونیو در هایتی دفع شد. قبل از تخلیه این زباله‌ها، به مسئولین هاییتی گفته شده بود که این خاکسترها منطقه را حاصل‌خیز می‌کند. کشتی حامل این زباله‌ها، قبل از اینکه مسئولین به کذب بودن این ادعا پی ببرند، سریع شبانه محل را ترک کرد.

مکزیک

مکزیک هم در طول دهه ۱۹۸۰ قربانی دفع زباله‌های خطرناک آمریکا شد. این زباله‌ها در کامیون‌ها و قطارها جاسازی شده و پنهانی وارد کشور شدند و سرانجام هم به‌صورت غیرقانوی در زباله‌دان‌ها دفع شدند. به دلیل اینکه مرزبانان مکزیکی بیشتر نسبت به شناسایی قاچاقچیان مواد مخدر و اسلحه حساس هستند، عملیات ورود غیرقانوی زباله‌ها شناسایی نشد.

زیمبابوه

در اواخر دهه ۸۰ زیمبابوه به‌عنوان بازار فروش مایعات پاک‌کننده تجاری انتخاب شد؛ اما درواقع این مایعات پاک‌کننده تنها مقدار زیادی زباله سمی بودند. موضوعی که این معضل بزرگ را فاجعه‌بارتر می‌کرد، این بود که این مایعات پاک‌کننده با استفاده از امتیازات اعطا شده از سوی نمایندگی آمریکا برای توسعه بین‌المللی (U.S Agency for International Development.) خریداری شده بودند.این زباله‌های سمی مربوط به یک پایگاه نیروی دریایی در شهر نورفک بودند که از آنجا مستقیم به یک انبار که در فاصله بسیار کمی از نیویورک قرار داشت، انتقال داده شدند.

زباله‌های سمی مذکور در واقع مایعات لازم برای نقاشی و گریس‌زدایی تجهیزات دریایی بودند که ۲۷۵ بشکه را پر کردند و بشکه‌های حاوی مواد سمی پس از ورود به زیمبابوه در یک گودال معدن فسفات دفع شدند؛ البته صادرکنندگان آمریکایی این مواد پس از این اتفاق به جرم کلاه‌برداری تجاری حبس شدند.

گینه بیسائو

طبق گزارشات منتشر شده در گذشته حدود ۱ تا ۳٫۵ میلیون تن زباله از کشورهایی نظیر سوئد، انگلستان و آمریکا وارد گینه بیسائو شده که حاوی ضایعات سمی صنایع مختلف از جمله صنعت داروسازی بوده است.

مقامات مسئول گینه بیسائو قرارداد پنج ساله‌ای با شرکت‌های داروسازی و دباغی اروپایی جهت دفن ۱۵ میلیون تن زباله سمی آن‌ها امضا کردند؛ اما اعتراضات عمومی مردم باعث لغو این قرارداد شد.

لبنان

در یکی از گزارشات سازمان صلح سبز از انتقال زباله‌های سمی از ایتالیا به رومانی و کشورهای قاره آفریقا با چند کشتی، پرده برداشته شد. یکی از این کشتی‌ها رادهاست (Rodhost) بود که در سال ۱۹۸۷ با ۲۴۰۰ تن زباله صنعتی به سمت ونزوئلا فرستاده شد. این کشتی در مسیر خود به کشتی دیگری به نام لینکس (Lynx) ملحق شد که آن کشتی هم در حال انتقال ۲۰۰۰ تن زباله صنعتی به ونزوئلا بود.

البته از ورود این دو کشتی به محدوده آبی ونزوئلا جلوگیری شد و زباله‌های سمی آن‌ها به کشور لبنان تحویل داده شد؛ اما رسانه‌های محلی این کشور از گزارش این موضوع اجتناب کردند و کمپینی برای بازگرداندن این زباله‌های سمی به ایتالیا ایجاد شد.

آفریقای جنوبی

در مقاله‌ای در مجله نیو ساینتیست (New Sceintist) که در سال ۱۹۸۹ نوشته شده، به دفع ۱۲۰ بشکه زباله از آمریکا در آفریقای جنوبی اشاره شده است. این زباله‌ها حاوی لجن فاضلاب بوده که مقادیری از میوه نیز در میان آن‌ها وجود وجود داشته است.

در چند سال گذشته نیز موسسه باسل اَکشن نِتورک (Basel Action Network) اقدام غیرقانونی افراد فعال در زمینه بازیافت، برای صادرات زباله‌های الکترونیکی به آفریقای جنوبی را فاش کرد. این زباله‌های الکترونیکی با مشارکت موسسه وسترن پِنسیلوانیا هیومَن سایِنس (Western Pennsylvania Humane Societ) جمع‌آوری شد و مسئولان آن مدعی شدند که این زباله‌ها در آمریکا بازیافت می‌شود؛ اما در واقع این زباله‌ها پس از جمع‌آوری بارگیری شده و به دوربان انتقال داده می‌شدند.

سوئد

سوئد تنها کشور توسعه‌یافته و ثروتمند لیست ما است که از وارد کردن زباله‌های کشورهای دیگر استقبال می‌کند. دلیل این موضوع هم این است که میزان زباله‌های این کشور که پس از تولید دفع می‌شوند، کمتر از یک درصد کل زباله‌ها است.

مابقی زباله‌های این کشور یا بازیافت می‌شود یا برای گرم کردن منازل سوخته می‌شود؛ به همین دلیل تقریبا هیچ زباله‌ای در این کشور برای دفع وجود ندارد و مسئولان امر واردات زباله از کشورهای نروژ، ایرلند، ایتالیا و انگلستان را آغاز کرده‌اند.