مشخصات احتمالی پرچمدار بعدی AMD

ما از گزارشات قبلی می‌دانیم که AMD قول داده در سال جدید کارت گرافیک‌های نسل بعدی 7nm+ و همچنین لاین آپ رفرش 7 نانومتری Radeon RX را عرضه کند. لاین آپ رفرش 7 نانومتری جایگزین کارت گرافیک‌های فعلی خواهند شد و طراحی بهینه‌تر خواهند داشت در حالی که حرفه‌ای‌ها به شدت منتظر لاین آپ 7nm+ هستند که بارها ادعا شده شامل چیپ بسیار مورد انتظار Big Navi می‌باشد.

یکی از اصلی‌ترین نکات گرافیک Big Navi Radeon RX تغییر بازار گیمینگ 4K خواهد بود، مشابه کاری که رایزن در بخش پردازنده انجام داد و تمام بازار پردازنده مرکزی را به خاک و خون کشید. ادعاهای بزرگی از سوی AMD مطرح شده اما اگر این مشخصات لو رفته درست باشند، شاید این ادعاها چندان دور از ذهن نباشند.

با سری Radeon 5000 ما مشخصا بالغ بر 90 درصد بازار گیمرهای PC امروزی را پوشش دادیم و به همین دلیل است که در حال حاضر هیچ مدلی برای 4K عرضه نکرده‌ایم زیرا بخش اعظمی از گیمرها در وضوح 1440p و 1080p حضور دارند. این بدان معنا نیست که یک گرافیک 4K عرضه نمی‌شود، بلکه ما در حال کار روی آن هستیم اما فعلا قصد داریم روی بخش اعظم گیمرها تمرکز کنیم. مشابه رایزن، همه ما به یک اکوسیستم پُر رونق Radeon نیاز داریم. بنابراین ما به دنبال 4K هستیم و آیا مشابه رایزن شاهد مختلق شدن بازار خواهیم بود؟ بدون شک شما می‌توانید روی آن حساب کنید. فعلا چیز بیشتری نمی‌توانم اضافه کنم.

مشخصات لیک شده در یک سند هستند که ظاهرا متعلق به SK Hynix است. ما نمی‌توانیم دقیق بگوییم که این سند تا چه حد صحت دارد اما در نگاه اول به نظر درست بوده و مشخصات نیز باور پذیر هستند. در این سند شاهد اشاره به مشخصات گرافیک خاصی با اسم رمز D32310/15 هستیم. هیچ راهی نیست که بگوییم این Navi است یا چیزی دیگر اما به آن بیشتر می‌پردازیم. سوال اول اینجاست که چطور بفهمیم این یک کارت گرافیک متعلق به AMD است؟

اگر شما گزارش اخیر ما را دنبال کرده باشید، یک گرافیک AMD با اسم رمز مشابه همین ماه گواهی RRA را دریافت کرده است. براساس مدارکی که در اختیار داریم این گرافیک بسیار به پرچمدار جدید Navi نزدیک است و همان مدلیست که احتمالا سریع‌ترین کارت گرافیک گیمینگ عرضه شده تا به امروز در دسته Radeon RX خواهد بود.

بخش شگفت انگیز ماجرا اینجاست که در این سند ما شاهد پیکربندی کامل گرافیک و حافظه هستیم. برای خود پردازنده گرافیکی ما شاهد 5120 پردازنده جریانی در 80 واحد محاسباتی هستیم. این چیپ گرافیکی از 320 واحد بافت و همچنین 96 ROP نیز بهره می‌برد. حجم حافظه کش سطح دو در این جا رقم عظیم 12 مگابایت است. این دو برابر حافظه کش پرچمداران انویدیا یعنی Tesla V100 و Titan RTX می‌باشد. همچنین سه برابر حجم حافظه کش Radeon RX 5700 XT است که بر پایه پردازنده Navi 10 تولید می‌شود. سرعت کلاک در این جا لیست نشده اما پیکربندی حافظه را می‌توانیم مشاهده کنیم.

در بحث حافظه ما شاهد استفاده از 24 گیگابایت حافظه قدرتمند HBM2e هستیم. پردازنده گرافیکی از گذرگاه 4096 بیتی بهره می‌برد که پهنای باند کلی را به 2 ترابایت بر ثانیه می‌رساند. استاندارد جدید HBM2e مدتی پیش توسط SK Hynix و سامسونگ رونمایی شد تا روند تولید را برای امسال افزایش دهد زیرا انتظار عرضه محصولات HPC جدید از سوی انویدیا و AMD می‌رود. نکته جالب ماجرا در صورت صحیح بودن این اطلاعات، بازگشت AMD به استفاده از طراحی HBM2 برای کارت گرافیک‌های پرچمدار گیمینگ خود است.

اخیرا AMD برای تمام لاین آپ Navi خود از حافظه‌های GDDR6 استفاده نموده اما هیچ کارت گرافیک بالا رده‌ای در لاین آپ تیم سرخ از زمان Radeon VII که از طراحی HBM2 استفاده می‌کرد، وجود نداشته. در نظر داشته باشید که تمام پرچمداران AMD از زمان سری Radeon R9 Fury از حافظه‌های HBM / HBM2 استفاده می‌کردند. جای تعجب نیست که پرچمدار Navi نیز به سراغ استفاده از چنین طراحی برود.

با این حال نکاتی وجود دارند که باید در نظر گرفت. در حالی که 24 گیگابایت با گذرگاه 4096 بیت روی 12 چیپ پشته شده امکان پذیر است، AMD قبلا از موانعی در استفاده از 12 چیپ پشته شده در آگِست 2019 گفته بود. بنابراین احتمال دارد تغییراتی در برنامه‌ها صورت گرفته باشد و همچنین استفاده از HBM2e حتی با محدودیت‌های آن صورت پذیرد.

اگر چه تولید کنندگان می‌توانند از حافظه HBM تا 12 پشته استفاده کنند، AMD باور دارد که آنها از همان 8 چیپ پشته شده استفاده خواهند کرد. "محدودیت‌هایی در خصوص خازن و مقاومت وجود دارد و همه در تلاش هستند تا هزینه تراکم را در تعادل نگه دارند.

باید اشاره کنیم که SK Hynix از پشته‌های 4 گیگابیت بر ثانیه HBM2e برخوردار است که هفته گذشته در ISSCC-2020 به نمایش گذاشت.

این می‌تواند شبیه به کاری باید که انویدیا با چیپ‌های GDDR5X انجام داد و بهترین چیپ‌ها را برای سری Pascal در اختیار گرفت و همچنین بهترین چیپ‌های GDDR6 برای لاین آپ Turing زیرا رابطه نزدیکی با تولید کنندگان حافظه داشت. AMD یکی از اصلی‌ترین شرکای توسعه HBM بوده و می‌تواند همین کار را انجام دهد، یعنی بهترین چیپ‌های HBM2e را برای کارت گرافیک‌های پرچمدار نسل بعدی خود انتخاب کند.

در حالی که تمام این اطلاعات می‌توانند امکان پذیر باشند، می‌توانند پرچمدار Navi Radeon RX را تبدیل به یک کارت گرافیک بسیار گران قیمت کنند. ما حتی احتمال دارد شاهد قیمتی نزدیک به 999 دلار باشیم که البته در این روزها برای کارت گرافیک‌های رده حرفه‌ای نرمال محسوب می‌شود. ما تا به حال شاهد بوده‌ایم که یک گرافیک عرضه نشده Radeon RX تا 17 درصد سریع‌تر از RTX 2080 Ti در بنچمارک‌های اولیه بوده و گزارش‌های مختلفی نیز به 2 برابر شدن عملکرد نسبت به Radeon RX 5700 XT برای پرچمدار Navi خبر می‌دهند.

یک نکته را اما می‌توان تایید کرد، AMD و Nvidia هر دو در تلاش هستند تا مرزهای کارایی گرافیک‌ها را در سال 2020 جابجا کنند، سطح جدیدی از محاسبات و قدرت گرافیکی را ارائه دهند که تا به حال در هیچ کارت گرافیک دیگری مشاهده نشده است.

نکاتی که درباره خانواده گرافیک‌های نسل بعدی AMD اطلاع داریم

نامگذاری که AMD در اینجا استفاده کرده مانند دوران قبل است و خوشبختانه ما می‌توانیم آن را رمزگشایی کنیم. برای یادآوری، بُردهای Hawaii با نام C6XXXX، بُردهای Tonga با نام C7XXXX، بُردهای Fiji با نام C8XXXX، بُردهای Polaris با نام C9XXXX، بُردهای Vega با نام D12XXX و بُردهای Navi حال حاضر با نام D18XXX شناخته می‌شوند.

در حقیقت اگر ما بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، اسم‌های بدین شکل هستند:

• Hawaii XT با اسم رمز C67101 
• Tonga با اسم رمز C76501 
• Fiji XT با اسم رمز C88001 
• Polaris 11 با اسم رمز C91103 
• Vega 64 با اسم رمز D12201 
• Small Navi با اسم رمز D18205 

شما باید یک الگوی کاملا واضح را در اینجا مشاهده کنید. دو رقم اول نمایانگر نسل گرافیک هستند در حالی که رقم‌های بعدی به معیارهای عملکرد مربوط است. دلیلی که ما می‌دانیم با یک گرافیک Navi طرف هستیم بخاطر حضور سه رقم الفبا و عدد یکسان است، D18. سه رقم بعدی نیز نشان می‌دهند که عملکرد این گرافیک چگونه خواهد بود و 805 نشان از یک نمونه بسیار قدرتمندتر از مدل Navi حال حاضر با 205 است.

با توجه به این که تازه موفق به اخذ این گواهینامه شده، ما احتمالا شاهد یک چیپ Navi کامل براساس معماری RDNA 2 هستیم که از Ray Tracing در سطح سخت افزار پشتیبانی می‌کند. این همان گرافیکیست که نیرو بخش کنسول‌های نسل بعدی پلی استیشن 5 و اکس باکس خواهد بود (بخاطر داشته باشید که AMD در واقع Navi را برای کنسول‌ها طراحی کرده است). ما احتمالا اولین اطلاعات کوچک خود از Big Navi را دریافت کرده‌ایم. 

کارت گرافیک Radeon RX 5950 XT

لیست EEC در واقع به چهار گرافیک جدید اشاره دارد، Radeon RX 5950 XT (پرچمدار)، Radeon RX 5950 و Radeon RX 5900 و Radeon RX 5800. چنین چیزی یعنی ما می‌توانیم انتظار حداقل یک گرافیک جدید Navi با سه نمونه مختلف داشته باشیم. کاملا ممکن است که این همان Big Navi باشد که تقریبا 2.5 سال پیش به ما وعده داده شده بود و همان کارتی که مدت‌هاست طرفداران AMD در قسمت بالا رده منتظر آن هستند. از طرف دیگر امکان دارد تنها شاهد یک چیپ (die) جدید از کمپانی باشیم که مشخصا قدرتمندتر از سری RX 5700 خواهد بود با این حال Big Navi نیست. بدون سخنان اضافه این تصویر لیست EEC است که توسط شرکت AFOX به ثبت رسیده، یکی از شرکای AMD Radeon.

با در نظر گرفتن این که ما حداقل شاهد چهار مدل هستیم که در بخش گرافیکی از سوی AMD در نظر گرفته شده‌اند، به احتمال بسیار مدلی که در بنچمارک Open VR دیده بودیم یکی از همین مدل‌هاست. نامگذاری نشان می‌دهد که Radeon RX 5950 XT قدرتمندتر از هر مدل دیگر در این سری (مانند RX 5700 عرضه شده) خواهد بود و با توجه به همین امر به سادگی می‌توانیم تصور کنیم که یک کارت بسیار قدرتمند باشد.

کاملا واضح است که AMD به زودی برخی از بازه‌های قیمتی که در حال حاضر در آنها محصولی ندارد را پُر خواهد کرد و احتمالا شاهد یک کاهش قیمت در سری RX 5700 نیز باشیم. کارت گرافیک‌های آینده از فناوری و همینطور معماری RDNA بهره خواهند برد. پشتیبانی از Ray Tracing روی آنها قابل پیش بینیست. اگر بنچمارک Open VR صحیح بوده باشد ما شاهد افزایش کارایی حداقل 15 درصدی نسبت به پرچمدار فعلی انویدیا یعنی GeForce RTX 2080 Ti خواهیم بود.

فناوری Ray Tracing در سطح سخت افزار

مدیر عامل تیم سرخ خانم دکتر لیزا سو اخیرا قول گرافیک‌های بالا رده Radeon RX Navi را داده بود. ایشان اشاره کرده بودند که AMD سرمایه گذاری سنگینی روی Ray Tracing برای گرافیک‌های مجزای سال 2020 خود که شامل نسل دوم معماری RDNA می‌شود، انجام داده تا بتوان پشتیبانی از Ray Tracing را در سطح سخت افزاری اعمال کند. از مهم‌ترین قابلیت‌های گرافیک‌های نسل دوم RDNA می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

• فناوری بهبود یافته 7nm+
• کارت گرافیک‌های رده حرفه‌ای
• پشتیبانی از Ray Tracing در سطح سخت افزار
• کارت گرافیک‌هایی با حافظه‌های GDDR6 و HBM2
• بهره وری انرژی بیشتر نسبت به نسل اول گرافیک‌های Navi

بخش گرافیک AMD طی چند سال گذشته فراز و نشیب زیادی را طی کرده در حالی که بخش پردازنده مرکزی بازگشت شکوهمندی را رغم زده حالا نوبت Radeon است تا یک بار دیگر بدرخشد. آخرین محصول خارق العاده‌ای که از آنها شاهد بودیم Hawaii بود و حالا به نظر می‌رسد RX 5950 XT می‌تواند بخش گرافیکی تیم سرخ را احیا کند. با توجه به برتری لیتوگرافی نسبت به رقیب و همینطور قیمت بالای چیپ‌های Nvidia Turing حالا فرصت خوبی نصیب AMD Radeon شده تا باز هم عالی ظاهر شود.